Obecna sytuacja epidemiologiczna odcisnęła swoje piętno na wszystkich uczestnikach obrotu gospodarczego. Konsekwencje wprowadzonych ograniczeń oraz zaleceń, mających na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się choroby COVID – 19, ponoszą zarówno pracodawcy jak i pracownicy. Z uwagi na fakt, iż utrata płynności finansowej przedsiębiorców doprowadzić może do dalekosiężnych, negatywnych skutków dla polskiej gospodarki, w tym gwałtownego wzrostu liczby upadłości oraz stopnia bezrobocia, konieczne jest podjęcie prób zminimalizowania możliwego kryzysu poprzez finansowe programy pomocowe.
Odpowiedzią na liczne problemy finansowe przedsiębiorców może być stworzona przez polski rząd Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju. Niniejszy program pomocowy został skierowany do przedsiębiorstw, które ucierpiały na skutek pandemii COVID-19. Jego celem ma być zapewnienie przedsiębiorstwom płynności finansowej oraz ochrona miejsc pracy. W ramach Polskiego Funduszu Rozwoju na dofinansowanie mogą liczyć mikro, małe, średnie i duże przedsiębiorstwa. Finansowanie dla mikroprzedsiębiorstw i małych oraz średnich przedsiębiorstw opiera się na nieoprocentowanych subwencjach finansowych, dostępnych w bankach komercyjnych i spółdzielczych, które przystąpiły do programu. Wnioski o przyznanie pomocy można składać do 31 lipca 2020 r.
Uzyskane w ramach programu środki finansowe mogą być wykorzystane na pokrycie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, w szczególności wynagrodzeń pracowników. Subwencje można między innymi również wykorzystać do opłacenia kosztów zakupu towarów i materiałów, kosztów usług obcych oraz najmu. Jednocześnie beneficjent do 25% subwencji może przeznaczyć na przedterminową spłatę kredytów.
Wniosek o przyznanie subwencji dla mikro lub małych i średnich przedsiębiorstw zaleca się złożyć za miesiąc, w którym spadek przychodów będzie największy, albowiem subwencję można uzyskać tylko raz.
- Ogólne warunki przystąpienia do programu.
W przypadku gdy przedsiębiorstwo skorzystało już z innej formy pomocy związanej z COVID-19, która stanowi pomoc publiczną mającą postać subwencji i ulg w płatnościach, łączny limit pomocy uzyskanej z różnych źródeł nie może przekroczyć 800 tys. euro, zaś w przypadku beneficjentów działających w sektorze rybołówstwa i akwakultury nie może przekroczyć 120 tys. euro, z kolei w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych - 100 tys. euro.
Przy ustalaniu, czy nasze przedsiębiorstwo spełnia warunki uzyskania subwencji, warto pamiętać, że status mikro lub małego i średniego przedsiębiorcy ustalany jest według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. Jednocześnie wymagany spadek obrotów na dzień opublikowania niniejszych informacji oznacza ich spadek w miesiącu marcu lub kwietniu. Przedsiębiorstwo na dzień 31 grudnia 2019 r. lub na dzień złożenia wniosku nie może również posiadać żadnych zaległości w płatnościach podatków i składek na ubezpieczenia społeczne (rozłożenie płatności na raty lub jej odroczenie nie jest uznawane za zaległość). Wymagane jest również posiadanie rezydencji podatkowej na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Z wnioskiem o przyznanie dofinasowania może się zgłosić wyłącznie przedsiębiorstwo, co do którego nie zostało otwarte postępowanie upadłościowe, likwidacyjne albo restrukturyzacyjne.
Jednocześnie, określając status mikroprzedsiębiorstwa, małej lub średniej firmy należy zweryfikować, czy zachodzą po jego stronie powiązania w ramach relacji łączących go z innymi przedsiębiorstwami - na przykład w ramach grup kapitałowych. W razie konieczności należy zsumować dane dotyczące powiązanych przedsiębiorstw. Dane przedsiębiorstw, które podlegają sumowaniu należy ustalać na podstawie ksiąg rachunkowych lub danych pochodzących ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
- Finansowanie mikroprzedsiębiorstw.
Dla przedsiębiorstw, które zatrudniają do 9 pracowników, a ich roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza 2 mln euro, program przewiduje dofinansowane w postaci subwencji finansowej. Uprawnione do skorzystania z programu są mikroprzedsiębiorstwa, które dotknął spadek przychodów o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego br. w porównaniu do poprzedniego miesiąca, lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku, w związku z COVID-19. Z finansowania mogą skorzystać też firmy objęte zakazem prowadzenia działalności z uwagi na restrykcje sanitarne.
Kwota subwencji finansowej dla mikroprzedsiębiorstw obliczana jest na podstawie liczby pracowników, przy czym pracownikami nie są tylko osoby fizyczne zatrudnione na umowę o pracę, ale także na podstawie innych umów (np. zlecenia), o ile przedsiębiorstwo odprowadza za te osoby składki na ubezpieczenia społeczne na dzień złożenia wniosku. Aby ustalić maksymalną kwotę subwencji, jaką możemy uzyskać jako mikro przedsiębiorca, należy obliczyć iloczyn liczby zatrudnionych pracowników oraz kwoty bazowej subwencji finansowej uzależnionej od wielkości spadku przychodów ze sprzedaży (spadek obrotów od 25% do 50 % - bazowa kwota 12.000, spadek 50% - 75% bazowa kwota 24.000, spadek 75% - 100% bazowa kwota 36.000).
Zaznaczyć należy, że przyznana subwencja podlega pełnemu zwrotowi w sytuacji zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej (w tym zawieszenia prowadzenia działalności), otwarcia likwidacji przedsiębiorcy lub otwarcia postępowania upadłościowego albo restrukturyzacyjnego w każdym czasie w ciągu 12 miesięcy od dnia przyznania.
Jeżeli mikroprzedsiębiorca w przeciągu 12 miesięcy od przyznania subwencji będzie kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej, do 75% dofinansowania może nie podlegać zwrotowi. 25% wartości jest bezzwrotne wyłącznie pod warunkiem kontynuowania działalności w ciągu 12 miesięcy od jej udzielenia. Dodatkowe 50% subwencji nie podlega zwrotowi w zależności od poziomu utrzymania średniego zatrudnienia w okresie 12 miesięcy. Procent zwrotu subwencji ulega proporcjonalnemu wzrostowi do skali redukcji zatrudnienia. Łącznie mikroprzedsiębiorca, który utrzymał co najmniej 100% poziomu zatrudnienia, może zachować bez obowiązku zwrotu 75% całkowitej wartości subwencji, a w przypadku spadku zatrudnienia o więcej niż 50%, brak obowiązku zwrotu dotyczy 25% wartości subwencji.
Po 12 miesiącach zaczyna się spłata ratalna reszty subwencji rozłożona na 24 miesiące. PFR zastrzega sobie możliwość decyzji o zmianie zwolnienia z obowiązku zwrotu subwencji dla mikroprzedsiębiorstw, których spadek przychodów ze sprzedaży wyniósł więcej niż 75%, mając na uwadze indywidualną sytuację danego przedsiębiorcy.
- Finansowanie małych i średnich przedsiębiorstw.
Dla małych i średnich przedsiębiorstw, czyli firm zatrudniających od 10 do 249 pracowników, których roczny obrót nie przekracza 50 mln euro lub suma bilansowa nie przekracza 43 mln euro, warunkiem uzyskania dofinasowania jest odnotowanie spadku obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki na skutek COVID-19.
Maksymalna kwota subwencji, którą może uzyskać przedsiębiorstwo, jest określana procentowo w relacji do poziomu przychodów małego i średniego przedsiębiorcy ze sprzedaży w 2019 r. Przyznana kwota zależy również od spadku przychodów ze sprzedaży w związku z COVID-19 w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku względem miesiąca kalendarzowego odpowiadającego mu w roku poprzednim, albo miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku. Kwoty subwencji mogą przyjąć: 4%, 6% lub 8% wartości przychodów ze sprzedaży przy odpowiednio ich spadku o minimum 25%, 50% i 75%.
Otrzymana subwencja podlega pełnemu zwrotowi w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej (w tym zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej), otwarcia likwidacji przedsiębiorcy lub otwarcia postępowania upadłościowego/restrukturyzacyjnego w każdym czasie w ciągu 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji. 75% subwencji finansowej może być bezzwrotne, w tym 25% pod warunkiem kontynuacji działalności, 25% w zależności od poniesionej przez przedsiębiorstwo straty na sprzedaży, a dodatkowo 25% w zależności od utrzymania średniego zatrudnienia w okresie 12 miesięcy. Zwrot subwencji przez przedsiębiorcę będzie proporcjonalnie wyższy w przypadku spadku zatrudnienia.
W wyjątkowych przypadkach, PFR może podjąć decyzję o zmianie warunków umorzenia dla przedsiębiorców, których spadek przychodów ze sprzedaży wyniósł więcej niż 75%, mając na uwadze indywidualną sytuację danego przedsiębiorstwa.
- Finansowanie dużych przedsiębiorstw.
Finansowanie dużych przedsiębiorstw znacznie różni się od sposobów finansowania dwóch powyższych grup, albowiem ma charakter indywidualny i obejmuje zarówno finansowanie dłużne, jak i zaangażowanie kapitałowe, realizowane bezpośrednio przez PFR.
Jako duże przedsiębiorstwa traktuje się podmioty, które zatrudniają co najmniej 250 pracowników (całkowite zatrudnienie w grupie kapitałowej), lub których obrót przekracza 50.000.000 EUR lub suma bilansowa przekracza 43.000.000 EUR, w ujęciu skonsolidowanym. Program w tej grupie przeznaczony jest również dla małych i średnich przedsiębiorstw które zatrudniają powyżej 150 pracowników, a ich roczny obrót za 2019 r. przekracza 100.000.000 zł.
O udział w programie mogą ubiegać się przedsiębiorstwa, które spełnią jeden z poniższych warunków: odnotowanie spadku obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki na skutek COVID-19, utracenie zdolności produkcji lub świadczenia usług albo odbioru produktów lub usług przez zamawiających w związku z brakiem dostępności komponentów lub zasobów w związku z COVID-19, nie otrzymywanie płatności z tytułu sprzedaży na skutek COVID-19 w kwocie przekraczającej 25% należności, z powodu zakłóceń w funkcjonowaniu rynku finansowego utrata dostępu do rynku kapitałowego lub limitów kredytowych w związku z nowymi kontraktami lub bycie uczestnikiem Programów Sektorowych w związku z COVID-19.
Duże przedsiębiorstwa mają możliwość skorzystania z trzech form dofinansowania: finansowanie płynnościowe w postaci pożyczek lub obligacji na okres 2 lat, finansowanie preferencyjne w postaci pożyczek preferencyjnych na okres 3 lat częściowo bezzwrotnych i uzależnionych od straty finansowej oraz utrzymania zatrudnienia, finansowanie inwestycyjne w postaci obejmowanych instrumentów kapitałowych (udziałów lub akcji) na zasadach rynkowych lub w ramach pomocy publicznej.
Na dzień publikacji niniejszej informacji, program finansowania dla dużych przedsiębiorstw nie został jeszcze uruchomiony i jest w fazie oczekiwania na uzyskanie notyfikacji Komisji Europejskiej. Złożenie wstępnego wniosku jest możliwe już teraz, a szczegółowe zasady kwalifikacji i możliwego finansowania będą przekazywane firmom w momencie uruchomienia programu.
data dodania: 14 maja 2020 r.